شناخت ترکیب
لانولین ترکیبی نرم، زرد رنگ و مومی شکل است که از غدد چربی پشم حیوانات گرفته شده است و تحت عنوان موم پشم یا چربی پشم شناخته می شود. بیشتر الانولین های مورد استفاده انسان از پشم گوسفند تهیه می شوند.
لانولین خام تقریبا ۵ الی ۲۵ درصد از وزن پشم تازه تراشیده شده را تشکیل می دهد.
این ترکیب، نامحلول در آب، قابل نفوذ به پوست و در نرم کنندگی و مرطوب ساختن سطح خارجی بدن موثر است.
نقطه ذوب این ترکیب ۳۸ الی ۴۲ درجه سانتی گراد است. لانولین همچنین دارای خواص ضد قارچی و ضد باکتریایی است که از پوست گوسفند در برابر عفونت محافظت می کند. این ماده مخلوطی از چربی پشم و حاوی ۲۵ الی ۳۰ درصد رطوبت است. فرایند تولید این ترکیب هیچ آسیبی به گوسفندان وارد نمی کند؛ زیرا بعد از چیده شدن پشم آن ها تولید می گردد. الانولین مخلوطی از استرهای مومی شکل بلند زنجیره هیدروکربن ها، اسیدهای چرب و الكل ها است. محققان تخمین زده اند که بیش از ۸ هزار نوع استر، ۲۰۰ نوع اسید و ۱۰۰ نوع الکل مختلف در لانولین شناسایی شده است.
این آمارها نشان می دهند که این ماده علاوه بر داشتن ترکیبات با ارزش، می تواند به عنوان ماده اولیه برای سنتز ترکیبات پیچیده تر نیز سودمند باشد. الانولین هیچ گونه تری گلیسیریدی ندارد. همین ویژگی، موجب استفاده از ترکیب فوق در محصولات آرایشی کرم ها و … شده است.
کاربرد های لانولین
در صنایع آرایشی – روغن بچه و کرم های اصلاح – لوازم آرایشی و زیبایی مانند رژلب و.. ، – کرم های پایه و سایر محصولات پوستی به عنوان یک امولسیون کننده ، تثبیت کننده، نرم کننده و مرطوب کننده پوست مثل لوسیون ها، کرم ضد آفتاب و …
در صنایع پزشکی – به صورت پماد در صنایع دارویی شناخته شده است و خواص درمانی دارد. – شامپو حاوی این ماده باعث افزایش استحکام و کاهش آسیب به موها می شود. – برای پانسمان سوختگی، اسپری زخم و… کاربرد دارد.
مصارف صنعتی – در رنگ ها، اسپری لاکها و جوهرها – به عنوان نرم کننده کاغذ – در محصولات ضد آب بتن – سایر مصارف مانند چسب هواپیما، موم تسمه نقاله، گریس های مخصوص، خمیرهای اتصال دهنده، خمیرهای ولکانیزه و غیره.
مراحل استخراج و تهیه لانولین
پشم گوسفند زنده به عنوان یکی از مواد اولیه ساخت الانولین به شمار می رود. پشه ها بعد از اینکه به وسیله دباغی از گوسفندان به دست می آید، به صورت کاملا بهداشتی مورد شست و شو قرار می گیرد. بعد از شست و شوی کامل پشم و موی دام با استفاده از الكل هگزان، به استخراج لانولین از پشم می پردازند. به این صورت که عمل استخراج این ماده در اتوکلاو و تحت فشار ۲ الی ۳ اتمسفر در ۷۰ درجه سانتی گراد صورت می گیرد.
بعد از طی کردن این مراحل، محتویات موجود در اتوکلاو که شامل پشم گوسفند، الكل هگزان و محلول لانولین است از دستگاه خارج می شوند. در ابتدا فاز مایع به وسیله فیلتر جدا و به قسمت بعدی منتقل می شود. سپس فاز جامد هم به عنوان دور ریز خواهد بود. در انتها حلال استفاده شده برای تولید لانولین که الكل هگزان می باشده به وسیله حرارت تبخیر شده و از مواد جدا می شود. در این بین محلول اوليه لانولین شامل چربی و مقداری آب می باشد که به وسیله سانتریفیوژها این دو ماده از یکدیگر جدا می شوند و لانولین برای مصرف، آماده ارسال به بازار خواهد شد. در آخرین مرحله با استفاده از بشکه های مخصوص به بسته بندی لاتولين جهت مصارف صنعتی می پردازند.
فائزه قادری پور (دانشجوی کارشناسی مهندسی علوم دامی دانشگاه فردوسی مشهد)
فصلنامه علمی- دانشجویی رویان، شماره بیست و یکم
دامیار ۲۴
آیا میدانید؟
صاحبان کسب و کار در حوزه دامپروری میتوانند آگهی های خود را بدون پرداخت هزینه در دامیار ۲۴ منتشر کنند.
این امکان تا تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ مهیاست.
